Krijimi i Policisë Shqiptare, Historia 103 vjeçare

Krijimi i Policisë shqiptare lidhet me shpalljen e Pavarësisë dhe krijimin e shtetit shqiptar (1912).  Më 4 dhjetor 1912 u krijua Ministria e Brendshme e cila përgjigjej për ruajtjen e rendit e të qetësisë publike. Për të përmbushur këtë detyre, ajo brenda pak kohesh krijoi një Fuqi Civile, një pjesë të së cilës i ngarkoi detyra në rolin e policisë për ruajtjen e ligjshmërisë dhe zbulimin e shtypjen e krimineleve, ndërsa pjesën tjetër e angazhoi për krijimin e xhandarmërisë. Me 13 Janar 1913, Qeveria e Përkohshme e Vlorës, mori Vendimin për Krijimin e Forcave të Rendit (Policisë dhe Xhandarmerisë) (AQSH. Fondi 245/II, dosja 69/1).

Në Ministrinë e Brendshme të kësaj qeverie funksiononte Zyra e Sigurimit Publik me atributet e Drejtorisë së Policisë, ndërsa pranë prefekturave e n/prefekturave ishin zyrat e komiseritë e policisë. Xhandarmëria funksiononte mbi bazën e batalionit (në prefekture), kompanisë (n/prefekture) dhe togës (në krahina). Ne maj 1913 u krijua Shtabi Madhor nga i cili varej xhandarmëria. U krijuan 3 batalione xhandarmërie (Vlorë, Berat, Elbasan). Më 3 Qershor 1913 u vu në funksionim Rregullorja e Qeverisë së Vlorës mbi formimin e Milicisë shqiptare. Po në këtë kohe, u vendos për herë të parë uniforma kombëtare e xhandarmërisë dhe policisë.

Ndërsa, me 20 Dhjetor 1913, doli dekreti i Qeverisë së Vlorës mbi Formimin e Xhandarmerisë shqiptare në krahinat e jugut.  Në organizimin e xhandarmerisë shqiptare një ndihmesë të rëndësishme ka dhëne edhe Misioni holandez i kryesuar nga kolonel ëilliam de Veer dhe zëvendësi i tij major Ludvig Thomson, i ardhur në nëntor 1913. Me ndihmën e tyre u krijuan 4 reparte xhandarmërie me 300 vetë secili.