The Telegraph: Shqipëria mund të jetë në rrugën e shpejtë drejt një makthi nga mbingarkesa turistike

 

Nga Rebecca Astil, Publikuar në The Telegraph 

 

Media britanike “The Telegraph” i ka kushtuar së fundmi një artikull turizmit në vendin tonë. “The Telegraph” shkruan se Shqipëria mund të përjetojë së shpejti një makth mbiturizmi. Në artikull përshkruhet itinerari i një vizitori gjatë një dite në Ksamil. “The Telegraph” shkruan se gjendja në bregdetin shqiptar nuk dukej aspak e mirë, duke treguar për bare të mbushura rreth çdo pjese të plazhit dhe hotele të larta ose skela që po ndërtoheshin buzë plazhit.

Media britanike shton se vizitori priste të gjente një qytet autentik bregdetar, por u përball me baret e bukura të plazhit, ku secili zotëronte një pjesë të plazhit dhe vizitorët duhet të paguanin për të pasur privilegjin e shtrirjes në një shezlong.

 

Duke pritur të gjeja një qytet bregdetar autentik shqiptar, u përballa me bare plazhi të zbukuruara në mënyrë të ekzagjeruar dhe shishe birre bosh përgjatë shëtitores

 

“Maldive të Evropës.” “Plazhe si ato në Tajlandë.” Kisha lexuar shumë përshkrime të tilla për Ksamilin, një qytet i vogël bregdetar në jug të Shqipërisë, para se ta vizitoja. Megjithatë, teksa qëndroja atje një mbrëmje të së martës, në fund të verës së kaluar, nuk mund të mos vija re shishet bosh të birrës që mbushnin shëtitoren, bishtat e cigareve në det dhe shezlongët që mbulonin çdo centimetër rëre.

 

 

Pamja nuk ishte më e mirë as kur u ktheva nga ana tjetër: bare të mbipopulluara pas çdo seksioni plazhi dhe, pas tyre, hotele shumëkatëshe ose skela ndërtimi ku po ngriheshin të tjera. Kisha mbërritur sapo me traget nga veriu i Korfuzit, ku fshatrat e paprekur nga zhvillimi janë një nga atraksionet kryesore. Kisha dëgjuar shumë fjalë të mira për Ksamilin. Çfarë kishte shkuar keq?

 

Shkurtimisht: mbingarkesa turistike. Shqipëria, dikur konsideruar si kufiri i fundit i pushimeve në Mesdhe, po investon fuqishëm në industrinë e turizmit. Hotelet po hapen me një ritëm marramendës, ndërsa influencerët e rrjeteve sociale po ndihmojnë në mbushjen e tyre.

 

Në vitin 2015, më shumë se tre milionë turistë të huaj vizituan brigjet e saj me diell. Ky numër u rrit në më shumë se katër milionë në 2017 dhe më pas në më shumë se gjashtë milionë në 2019. Pas pandemisë, shifrat shpërthyen. Rreth 10 milionë turistë vizituan Shqipërinë në 2023 – një rritje prej 56% krahasuar me shifrat para Covid-it – duke e bërë atë destinacionin turistik me rritjen më të shpejtë në Evropë.

 

Dhe kjo është vetëm fillimi. Vitin e kaluar, qeveria shqiptare prezantoi Strategjinë e saj të re Kombëtare të Turizmit, e cila synon të mirëpresë deri në 30 milionë turistë të huaj deri në vitin 2030 – më shumë se numri i turistëve që aktualisht vizitojnë Portugalinë apo Kroacinë. Për të arritur këtë objektiv, projektet e ndërtimit vazhdojnë me ritme të shpejta, duke përfshirë ndërtimin e një hoteli luksoz prej 1.4 miliardë dollarësh në ishullin e Sazanit, i miratuar së fundmi nga Jared Kushner dhe Ivanka Trump.

 

Ekonomikisht, ky është një lajm i mirë për një nga vendet më të varfra të Evropës. Por cili do të jetë ndikimi mjedisor? A është Shqipëria në prag të të njëjtave probleme të mbingarkesës turistike që ka parë, për shembull, Spanja? Dhe si do të ndikojnë ndryshimet e shpejta në përvojën e turistëve?

 

Sa për mua, prisja të gjeja një qytet bregdetar autentik, por më pritën bare plazhi të mbingarkuara, secila duke kontrolluar një pjesë të rërës dhe duke u kërkuar vizitorëve të paguanin për të qëndruar në shezlong (zakonisht rreth 1,000 lekë ose 8 paund). Hotelet përgjatë bregdetit dukeshin të ndërtuara me nxitim dhe më kujtonin ato që u ndërtuan gjatë bumit turistik në Spanjë në vitet ’70. Disa pjesë të bregdetit spanjoll janë ende sot një plagë vizuale, krahasuar me fshatrat peshkatarë që ekzistonin dikur. Ksamilit dikur ishte një fshat i vogël peshkatarësh, para se të kthehej në një destinacion të njohur pushimesh. Është e vështirë të mos mendosh se historia po përsëritet.

 

Uesli Didani, nga faqja lokale e lajmeve Saranda Web, shpjegon popullaritetin e madh të Shqipërisë si një destinacion turistik: “Përmirësimet në infrastrukturën ajrore dhe rrugore, rritja e numrit të fluturimeve direkte dhe raporti cilësi-çmim i Shqipërisë e kanë bërë vendin më të aksesueshëm se kurrë. Vizitorët mund ta përjetojnë këtë pa turmat apo çmimet e larta që hasen në destinacionet tradicionale mesdhetare.”

 

Këto përmirësime infrastrukturore ishin të dukshme. Ishte shumë e lehtë të udhëtoje nëpër Shqipëri. Unë fluturova për në Korfuz, qëndrova disa ditë atje, pastaj mora tragetin për në Sarandë (nga 19 euro ose 16 paund me Ionian Seaways). Për kthimin, rezervova një autobus nga Saranda për në Tiranë (15 euro ose 12.50 paund me Gjirafa Travel), kalova dy ditë në kryeqytet dhe më pas fluturova direkt për në Londër Stansted me Ryanair për 65 paund. Ajo që Didani e përshkruan si një “vend i izoluar” nuk është më i tillë.

 

Duke pasur parasysh të kaluarën e errët komuniste, situata e tanishme e Shqipërisë është një hap në drejtimin e duhur – por ndikimi mjedisor i rritjes së shpejtë të turizmit është për fat të keq më pak pozitiv. Sipas Travel and Tourism Development Index, Shqipëria është prapa mesatares evropiane në menaxhimin e burimeve natyrore, dhe ka shqetësime se zhvillimi turistik ka kaluar tashmë kufirin e qëndrueshmërisë.

 

“Disa projekte ndërtimi janë kryer pa planifikim të duhur,” thotë Uesli Didani. “Në zonat bregdetare si Saranda, ka pasur raste të degradimit mjedisor për shkak të hedhjes së mbetjeve të ndërtimit në det.”

 

Një tjetër problem që ngre Didani është zgjerimi artificial i plazheve për të krijuar më shumë hapësirë për turistët, çka po dëmton ekosistemet detare dhe biodiversitetin. Po ashtu, ndotja e ujërave dhe mbeturinat në rërë janë shqetësime në rritje.

 

Zgjidhja? “Për të mbrojtur mjedisin, Shqipëria duhet të zbatojë politika të qarta për menaxhimin e mbetjeve, të promovojë energjinë e pastër dhe të mbështesë projektet që respektojnë natyrën,” thotë Didani.

 

Një tjetër shqetësim është rritja e çmimeve të pasurive të paluajtshme, duke i nxjerrë banorët vendas jashtë tregut, një fenomen i ngjashëm me atë që është parë në Majorka. “Turizmi masiv ka rritur çmimet në zonat bregdetare, duke e bërë qiranë dhe shërbimet të papërballueshme për banorët,” paralajmëron Uesli Didani.

 

Por përfitimet janë të pamohueshme. “Turizmi është një nga mënyrat më të mira për të forcuar ekonominë lokale,” thotë Elton Caushi, pronari i agjencisë Albanian Trip. Në vitin 2023, industria e udhëtimit dhe turizmit përbënte 25% të PBB-së së Shqipërisë, ndërsa numri i vendeve të punës në këtë sektor është rritur me 10% që nga viti 2019, duke përbërë tani një në pesë vende pune në vend.

 

Shenjat paralajmëruese në Ksamil janë të dukshme; mbetet për t’u parë nëse Shqipëria do t’i marrë seriozisht.

 

Publikuar në The Telegraph.

 

Website Saranda Web

Facebook Saranda Web

Instagram saranda.web

Youtube sarandaweb

Tiktok saranda.web

Pinterest sarandaweb

in sarandaweb

---