Mbyllja e USAID vë në pikëpyetje edhe marrëveshjen për menaxhimin e Butrintit nga AADF

Vendimi për të mbylljen e USAID ka ngritur pikëpyetje të mëdha mbi të ardhmen e projekteve që kjo agjenci ka financuar dhe mbështetur ndër vite, përfshirë edhe menaxhimin e Parkut Kombëtar të Butrintit nga Fondacioni Shqiptaro-Amerikan për Zhvillim (AADF). Ky zhvillim vjen në një kohë kur USAID është përballur me akuza për ndërhyrje politike në vendet ku operon, përfshirë kritikat e miliarderit Elon Musk, i cili e ka quajtur këtë agjenci një organizatë kriminale për të ndikuar në proceset politike dhe ekonomike të vendeve të tjera.

Musk, përmes postimeve në platformën X (ish-Twitter), ka akuzuar USAID se përdor fondet dhe programet e saj për të ndërhyrë në punët e brendshme të shteteve ku operon, shpesh duke favorizuar struktura që nuk i përshtaten politikave amerikane. Këto deklarata kanë nxitur një debat global mbi rolin e USAID, duke e vënë në qendër të kritikave për ndikimin e saj në zhvillimin e vendeve në tranzicion, përfshirë edhe Shqipërinë.

Ndikimi i largimit të USAID në menaxhimin e Butrintit

Një nga çështjet më të diskutuara vitet e fundit ka qenë kalimi i administrimit të Parkut Kombëtar të Butrintit tek AADF, një marrëveshje e arritur pas ndryshimeve ligjore të miratuara nga qeveria shqiptare. Ky ndryshim ka shkaktuar reagime të forta nga ekspertët dhe organizatat që mbrojnë trashëgiminë kulturore, përfshirë UNESCO-n, e cila ka paralajmëruar për rreziqet e këtij modeli menaxhimi.

AADF ka qenë një nga përfituesit më të mëdhenj të fondeve të USAID, pasi vetë krijimi i tij në vitin 2009 është bërë me mbështetjen e kësaj agjencie dhe të qeverisë amerikane. Ky fondacion ka investuar në projekte në Shqipëri, duke përfshirë sipërmarrjen, arsimin, turizmin dhe trashëgiminë kulturore.

Megjithatë, mënyra se si ai ka marrë në dorë administrimin e Butrintit ka ngritur shqetësime për ndikimin e tij në ruajtjen dhe promovimin e këtij siti historik.

Forumi per Mbrojtjen e Trashegimise Kulturore e konsiderojnë largimin e USAID si një faktor që mund të dobësojë pozitat e AADF në Shqipëri, duke çuar në një rishikim të rolit të tij në administrimin e Butrintit. Nëse financimet amerikane për këtë fondacion do të ndërpriten, atëherë edhe marrëveshja për menaxhimin e parkut mund të vihet në dyshim. Për më tepër, nëse administrata amerikane e re e sheh AADF si një organizatë që nuk është në përputhje me interesat e SHBA, atëherë presioni për të rishikuar marrëveshjen mund të rritet edhe më shumë.

Një shqetësim tjetër është se vendimi për t’i kaluar Butrintin një entiteti privat u mor pa një analizë të plotë mbi pasojat afatgjata. Ky model menaxhimi është kritikuar për mungesë transparence, rrezikun e komercializimit të parkut dhe kufizimin e aksesit publik. 

Qeveria shqiptare dhe AADF ende nuk kanë dhënë një qëndrim të qartë mbi ndikimin që do të ketë largimi i USAID në menaxhimin e Butrintit. Megjithatë, zërat kritikë kanë filluar të kërkojnë një rishikim të modelit të administrimit dhe rikthimin e trashëgimisë kulturore nën kontrollin e institucioneve shtetërore.

Nëse marrëveshja për Butrintin është lidhur mbi bazën e financimeve të USAID, atëherë qeveria shqiptare mund të detyrohet të rishikojë kushtet e saj ose të gjejë alternativa të reja për menaxhimin e parkut. 

Pavarësisht zhvillimeve, mbetet e qartë se mbyllja e USAID ka hapur një kapitull të ri në debatin mbi menaxhimin e Butrintit dhe ka sjellë pasiguri mbi të ardhmen e këtij siti të rëndësishëm të trashëgimisë kulturore shqiptare.

Website Saranda Web

Facebook Saranda Web

Instagram saranda.web

Youtube sarandaweb

Tiktok saranda.web

Pinterest sarandaweb

in sarandaweb