Plazhet: Nga e mira Publike tek privatizimi i heshtur

Plazhet: Nga E Mira Publike Tek Privatizimi i Heshtur

Vendimi i fundit i qeverisë, i cili u jep të drejtën subjekteve private të ushtrojnë veprimtarinë e tyre në stacionet e plazhit përmes qiradhënies, po kthen edhe një herë në qendër të debatit problemin e përjashtimit të publikut nga hapësirat bregdetare. Me afatin deri më 31 maj 2025 për aplikime dhe kategori specifike biznesesh që përfitojnë, përjashtimi i qytetarëve nga një e drejtë themelore si qasja e lirë në bregdet po bëhet gjithnjë e më i dukshëm.

Kufizimi i Hapësirave Publike: Nga Plazhet Falas tek Pronat Private

Për të siguruar një hapësirë plazhi, bizneset e kategorive të miratuara si hotele, resorte, apartamente me qira dhe qendra kurative duhet të kenë së paku 5 dhoma ose, në rastin e bllok apartamenteve, të menaxhohen nga një sipërmarrës i vetëm. Kjo masë, në vend që të rregullojë situatën kaotike të plazheve, faktikisht po e përqendron bregdetin në duart e një numri gjithnjë e më të vogël operatorësh, duke përjashtuar pjesën më të madhe të popullsisë.

Hapësirat e lira për pushuesit që nuk mund ose nuk duan të paguajnë për shezlongë dhe cadra po zvogëlohen me shpejtësi. Pavarësisht se në teori duhet të ekzistojnë zona publike të aksesueshme, realiteti ka treguar se në shumë raste ato ose nuk ekzistojnë fare, ose janë të vendosura në zona të papërdorshme dhe pa asnjë infrastrukturë bazë.

Menaxhimi i Dështuar: Një Favorizim i Bizneseve të Mëdha?

Një nga aspektet që bie në sy në këtë vendim është fakti që procesi i aplikimit bëhet online në e-Albania, ndërsa menaxhimi i plazheve mbetet në dorën e Agjencisë Kombëtare të Bregdetit, në bashkëpunim me Komitetin e Menaxhimit të Sezonit Turistik. Ajo që është shqetësuese është mungesa e transparencës mbi kriteret që këto institucione do të ndjekin për caktimin e hapësirave, si dhe mundësia që përmes procesit të aplikimit të favorizohen subjektet më të fuqishme ekonomikisht.

Shtyrja e fazës së dytë të aplikimit nga 30 marsi në 30 prill, në dukje për të dhënë më shumë kohë bizneseve për aplikim, në fakt tregon paqartësinë e qeverisë në menaxhimin e kësaj problematike dhe krijon mundësi për lëvizje të dyshimta pas kuintave.

Një Sezon Veror në Favor të Privatit?

Me kontratat që mund të zgjasin deri në 5 vite, sipas vendimmarrjes së Komitetit të Menaxhimit të Sezonit Turistik, operatorët privatë kanë siguri afatgjatë, ndërsa qytetarët e thjeshtë duhet të shpresojnë për pak hapësira publike. Nga data 1 maj deri më 15 nëntor, kur subjekteve të qiramarrjes u lejohet ushtrimi i veprimtarisë, qytetarët detyrohen të pranojnë kushtet e vendosura nga privatët ose të gjejnë mundësi të tjera.

Ky model, që po kthehet në normë, rrezikon të përjashtojë qytetarët nga deti, duke e shndërruar një të drejtë publike në privilegj të atyre që kanë mundësi financiare. Kjo qasje është një tregues i qartë i privatizimit të heshtur të bregdetit shqiptar, duke lënë në harresë interesin e qytetarëve të zakonshëm, për hir të fitimeve ekonomike të bizneseve të mëdha.

Ndërsa vera 2025 afrohet, mbetet për të parë nëse ky sistem do të sjellë një menaxhim të drejtë të plazheve apo do të konsolidojë edhe më shumë dominimin e interesave private mbi hapësirën publike.