PAKETA E MALEVE – Tokat pa tapi do të shiten 1 euro. 10 vjet pa taksa për investimet

Qeveria shqiptare ka shpallur nismën “Paketën e Maleve”, një projekt ambicioz që synon zhvillimin ekonomik dhe social të zonave malore, të cilat prej vitesh kanë vuajtur nga izolimi, mungesa e investimeve dhe përkeqësimi i kushteve të jetesës. Kjo nismë shfaqet si një mundësi e madhe, por gjithashtu ngre shqetësime mbi drejtimin e saj dhe implikimet afatgjata.

 

 

Një nga shtyllat kryesore të “Paketës së Maleve” është shpallja e zonave malore si zona me përparësi zhvillimi. Ky status ofron një sërë incentiva fiskale dhe administrative, si përjashtimi nga TVSH-ja, tatimi mbi të ardhurat dhe taksat mbi pasuritë e paluajtshme, duke synuar të nxisë investime. Por disa pika ngrenë dyshime:

1. Kriteret për përcaktimin e zonave: Nuk është ende e qartë se si do të përcaktohen zonat prioritare. A do të bazohet ky proces mbi analiza të thelluara ekonomike dhe sociale, apo mbi vendime të njëanshme që mund të favorizojnë interesa specifike?
2. Ndikimi mbi komunitetet lokale: Ndërsa incentivat fiskale mund të stimulojnë investimet, nuk është e qartë sesi këto përfitime do të shpërndahen mes komuniteteve lokale dhe investitorëve privatë.

Paketa e Maleve, Formalizimi i pronës: Një rrugë me rrezik

 

Një aspekt kyç i paketës është kalimi i pronësisë mbi pasuritë shtetërore tek poseduesit jopronarë për një tarifë simbolike prej 1 euro. Këto janë individë ose subjekte që kanë zotëruar dhe përdorur vazhdimisht pasuritë për mbi 10 vite, përkundërse pa titull pronësie. Ndërkohë që kjo masë duket si një hap drejt formalizimit, ajo gjithashtu ngre disa shqetësime të rënda:

1. Dokumentacioni i pamjaftueshëm: Projektligji lejon bazimin mbi deklaratat personale të subjekteve në mungesë të dokumentacionit provues. Kjo hap derën për abuzime, duke rrezikuar përvetësimin e pasurive nga individë apo kompani pa lidhje të qarta me tokën.
2. Tensionet mbi pronësinë: Zonat malore shpesh janë subjekt i mosmarrëveshjeve pronësore. Ky proces mund të thellojë konfliktet, sidomos në mungesë të një mekanizmi të fortë për shqyrtimin e kundërshtimeve nga palët e treta.
3. Privilegji për abuzuesit: Masa të tilla mund të shpërblejnë ata që kanë përfituar nga prona pa të drejtë, duke minuar parimin e drejtësisë dhe duke dëmtuar ata që kanë respektuar ligjin.

Kush investon për Paketën e Maleve lehtësi fiskale

Për një periudhë 10-vjeçare, qeveria ka parashikuar një sërë lehtësira fiskale për investitorët, përfshirë:

• Përjashtim nga TVSH-ja;
• Përjashtim nga tatimi mbi të ardhurat;
• Përjashtim nga taksat mbi pasuritë e paluajtshme;
• Përjashtim nga taksa e ndikimit në infrastrukturë.

Në teori, këto masa mund të sjellin zhvillim ekonomik dhe vende pune. Por si do të sigurohet që këto lehtësi të përkthehen në përfitime reale për komunitetet malore? Në mungesë të mekanizmave të qartë kontrolli, ka rrezik që investitorët të përqendrohen në përfitime afatshkurtra, duke lënë pas komunitetet dhe mjedisin.

Rreziqet e Paketës së Maleve për mjedisin dhe trashëgiminë natyrore

Një nga shqetësimet kryesore lidhur me “Paketën e Maleve” është shfrytëzimi i burimeve natyrore. Përkundër deklaratave për shfrytëzim racional, historia ka treguar se mungesa e mbikëqyrjes efektive shpesh çon në dëmtime të parikuperueshme të mjedisit. Pyjet, ujërat dhe burimet minerale të zonave malore janë jetësore jo vetëm për komunitetet lokale, por edhe për ekosistemin kombëtar.

• A do të zbatohen standardet mjedisore? Ligji duhet të përmbajë mekanizma të fortë për të garantuar që investimet të jenë ekologjikisht të qëndrueshme.
• Ruajtja e biodiversitetit: Shumë prej zonave malore kanë vlera të larta ekologjike. A do të ketë politika të qarta për mbrojtjen e trashëgimisë natyrore?

“Paketa e Maleve” përfaqëson një mundësi të madhe për zhvillimin e zonave malore, por suksesi i saj varet nga një qasje e kujdesshme dhe transparente. Për të shmangur rrezikun e abuzimeve dhe për të siguruar që përfitimet të jenë reale dhe afatgjata, duhen marrë parasysh disa masa:

1. Transparencë dhe monitorim: Të krijohen mekanizma të pavarur monitorimi për të siguruar që proceset e dhënies së pronës dhe incentivave fiskale të jenë të drejta dhe transparente.
2. Mbrojtja e të drejtave të pronësisë: Të garantohen procese të drejta dhe të paanshme për zgjidhjen e konflikteve mbi pronësinë.
3. Standardet mjedisore: Të zbatohen rreptë standardet për ruajtjen e mjedisit dhe të krijohen programe për rikuperimin e zonave të prekura nga investimet.
4. Përfitimi i komuniteteve lokale: Të sigurohet që zhvillimi ekonomik të përkthehet në vende pune, infrastrukturë dhe përmirësim të kushteve të jetesës për banorët malorë.

 

 

Vetëm nëse këto shqetësime trajtohen me seriozitet, “Paketa e Maleve” mund të shndërrohet nga një ide premtuese në një histori suksesi për zhvillimin e zonave malore të Shqipërisë.

 

Website Saranda Web

Facebook Saranda Web

Instagram saranda.web

Youtube sarandaweb

Tiktok saranda.web

Pinterest sarandaweb

in sarandaweb

---