Në antikitet Saranda e sotme përfshihej në trevën e kaonisë e cila në vetvete ishte njëra nga pjesët përbërëse të Epirit antik. Kaonia kishte si kufi verior mallet e Llogarasë (Akrokeraunët) dhe rrjedhën e mesme të lumit Vjosa. Me një shtrirje përgjatë bregdetit Jonian territori i saj arrinte deri në lumin Kalamas në jug, prej nga ndahej nga krahina tjetër e Epirit, Thesprotia. Kaonët përbënin një prej 14 bashkësive fisnore që popullonin këtë rajon, së bashku me Mollosës dhe Thesprotët ata luajtën rolin kryesor në formimin e shtetit të Epirit në shekullin e V p.k. Autorët antikë japin të dhëna të shumta mbi Kaonët. Të tillë mund të përmendim Tuqiditin, Skylaksin, Polibin, Strabonin, Ptolemeun, Tit Livin, Plinin, Aristotelin, Varronin, Elionin, Hesiodin, Stefan Bizantinin, etj. Ndërmjet të tjerëve mund të veçojmë Hesiodin, i cili flet për fushat, kullotat dhe tufat e mëdha të bagëtive, si dhe Tuqiditi që i përmend Kaonët si pjesëmarrës në luftën e Peloponezit (Ilirët dhe Iliria te autorët antikë). Gjatë historisë së shtetit të Epirit Kaonët janë pjesë e strukturave të tij gjatë periudhës së shekujve V p.k – II p.k, në të tria fazat si: Lidhjen Molose, Aleancën Epirote dhe veçanërisht tek Republika kur qyteti i Foinikës do të jetë kryeqytet gjatë shekujve III-II p.k. Si qytete kryesore të Kaonisë përmenden Butrinti, Foinike, Onhezmi, Panormusi, Antigonea, Pasaroni, etj. Në vitin 167 p.k Kaonia u pushtua nga Roma për tu përfshirë në provincën e Maqedonisë. Në këtë territor kanë gjalluar personazhe të famshëm të historisë antike si Pirroja i Epirit, Ajakidët Molosë, Mbretëresha Teuta, Filipi i V-të i Maqedonisë, Konsulli romak Paul Emili, etj. Në Kaoninë antike kryqëzoheshin një sërë rrugësh tokësore sipas tabelës së Peuntingerit (Tabula Peuntigeriana), e cila është kopje e një harte romake rrugësh, ku një nga akset kryesore ishte ai: Apoloni-Aulonë-Orik-Himera-Portus Ponormus (Porto Palermo)- Finiq-Butrint. Ndërsa një nga rrugët kryesore detare ishte ajo Durrës-Sazan-Butrint, e cila vazhdonte më tej drejt Korintit. Transporti detar favorizohej nga skelat e shumta përgjatë bregdetit Jonian si Himera, Ponormusi, Onhezmi, Buthroti.
