Bilal Xhaferi – 90 vjet nga lindja e poetit të Çamërisë

Bilal Xhaferi – 90 vjet nga lindja e Nderit të Kombit dhe poetit të Çamërisë

 

Më 2 nëntor 1935, në fshatin Ninat të Konispolit, lindi poeti dhe shkrimtari çam Bilal Xhaferi – një nga zërat më të fuqishëm të letërsisë shqiptare, që i dha shpirt kauzës së Çamërisë dhe e ngriti dhimbjen në art.

 

 

Ai ishte biri i një familjeje të njohur çame, por fëmijëria e tij u shënua nga tragjeditë: nëna vdiq kur ai ishte vetëm 8 vjeç, ndërsa babai, u pushkatua nga regjimi komunist kur Bilali ishte 10 vjeç. Jetim në moshë të vogël, ai u rrit mes varfërisë, braktisjes dhe kujtimeve të përndjekjes që më vonë do të përvijoheshin në vargjet e tij të përjetshme.

 

 

Bilal Xhaferi u shqua që në moshë të re për talentin e tij të rrallë në poezi dhe prozë. Ai shkruante për plagët e shpirtit, për mërgimin dhe për atdheun e munguar.

Poezia e tij “Baladë Çame” është një kryevepër që tejkalon kufijtë e letërsisë dhe mbetet një dëshmi historike e përjetshme e shpërnguljes së dhunshme të shqiptarëve të Çamërisë:

 

“Ylberi, si një përshëndetje e përlotur lamtumirë,

u zhduk matanë largësive, mbi kreshtat e flakëve, nëpër shi…”

 

Në çdo varg të Bilal Xhaferi jeton mallkimi i një populli të ndarë me forcë nga toka e vet, por edhe krenaria për rrënjët që nuk shuhen.

 

I përndjekur nga regjimi komunist për mendimet e tij të pavarura, Bilal Xhaferi u arratis nga Shqipëria në vitin 1969 dhe u vendos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Atje themeloi revistën “Krahu i Shqiponjës”, një tribunë e lirë për shqiptarët në mërgim dhe një zë i fortë kundër diktaturës. Në shkrimet e tij, Xhaferi denonconte padrejtësitë, kërkonte të drejtat e Çamërisë dhe mbronte idealet e demokracisë e të lirisë.

Në SHBA ai botoi edhe veprat e tij më të njohura, si romani “Krastakraus”, ku shpaloset përmes simbolikës universale dhimbja e individit nën tirani.

 

Pas vdekjes së tij misterioze në vitin 1986, figura e Bilal Xhaferi u rehabilitua në Shqipëri dhe mori titullin “Nderi i Kombit”.

 

Në vitin 1995, eshtrat e tij u rivarrosën në atdhe, ndërsa emri i tij u bë sinonim i kurajës, i fjalës së lirë dhe i identitetit çam.

 

 

Në fshatin Ninat, vendlindjen e tij, është ndërtuar Muzeu “Bilal Xhaferi”, një hapësirë përkujtimore që mban gjallë kujtimin e poetit. Ky muze u ngrit me dashuri e përkushtim nga motra e tij, e cila i kushtoi jetën ruajtjes së kujtesës së vëllait të saj. Brenda tij ndodhen fotografi, dorëshkrime, botime origjinale dhe objekte personale që rikthejnë gjurmët e jetës dhe veprës së poetit të Çamërisë.

 

Sot, muzeu i Ninatit është kthyer në një vend pelegrinazhi kulturor për vizitorë, studiues dhe shqiptarë nga të gjitha trevat që nderojnë veprën e tij.

 

Në 90-vjetorin e lindjes së tij, kujtojmë jo vetëm poetin, por njeriun që guxoi të flasë kur të tjerët heshtnin, që mbrojti të vërtetën e historisë dhe e bëri Çamërinë të flasë përmes vargut.

 

“Ne, popull muhaxhir, ecim nëpër shi…

Lamtumirë, Çamëri!”

 

Bilal Xhaferi – 90 vjet nga lindja e poetit të Çamërisë, zë i lirisë dhe kujtesë e përjetshme e një kombi që s’harroi rrënjët e veta.

 

Website Saranda Web

Facebook Saranda Web

Instagram saranda.web

Youtube sarandaweb

Tiktok saranda.web

Pinterest sarandaweb

in sarandaweb

---